Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 agorafobia należy do grupy zaburzeń lękowych w postaci fobii. Agorafobię zwykle poprzedzają, a potem jej towarzyszą, różne formy napadów paniki.
Osoby cierpiące zazwyczaj unikają zatłoczonych miejsc takich jak ulice, sklepy, centra handlowe, kina. Obawiają się otwartych przestrzeni np. gładkiej powierzchni wody, płaskich krajobrazów, pustych ulic. Miejsca te wzbudzają mniejszy lęk, gdy przestrzeń jest w jakiś sposób ograniczona, na przykład występują drzewa, albo gdy przestrzeń zamknięta jest łatwo osiągalna.

Często osoby z agorafobią boją się przemieszczania środkami komunikacji publicznej, unikają autobusów, pociągów, metra czy samolotów. To co czyni wyżej wymienione miejsca lękotwórczymi to poczucie, że z tych miejsc, w razie potrzeby, trudno będzie uciec, albo że w razie nagłego zasłabnięcia czy ataku paniki nie znajdzie się nikt kto mógłby udzielić natychmiastowej pomocy. Agorafobia może również występować bez pełnego napadu paniki, w takich sytuacjach chory boi się wychodzić z domu i przebywać w miejscach publicznych, aby nie poczuć objawów przypominających panikę, jak: osłabienie, zawroty głowy, utrata kontroli nad pęcherzem lub biegunka.
Lęk w agorafobii może być powiązany z przeżyciem urazowego zdarzenia (np. wypadek komunikacyjny, zasłabnięcie lub inne zaburzenie somatyczne w czasie samotnego przebywania poza domem). W przypadku kilkakrotnego powtórzenia się takiej sytuacji dochodzi do utrwalenia się reakcji lękowych. Często lek pojawia się jeszcze przed znalezieniem się w sytuacji lękotwórczej np. kiedy pojawia się sama myśl o konieczności wyjścia na zakupy, na uczelnię, czy podróży. Jedynym bezpiecznym miejscem staje się własny dom. W sytuacji umiarkowanego nasilenia agorafobii chory niechętnie wychodzi sam, bezpiecznie czuje się tylko wtedy kiedy w wyjściach towarzyszy mu inna osoba. W najcięższym przebiegu chory w ogóle nie opuszcza swojego mieszkania, zrywa kontakty społeczne lub ogranicza je do minimum.
Agorafobia rozwija się najczęściej między 18 a 35 rokiem życia. Dwa razy częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Zwykle przebiega jako zaburzenie przewlekłe okresowo się zaostrzając. Często prowadzi do wycofania się z aktywnego życia społecznego czy zawodowego, zaburza relacje rodzinne. Chory zaczyna oczekiwać stałej obecności bliskich osób i opieki z ich strony, kontrolując swoją bezradnością otoczenie. Konsekwencją agorafobii jest uzależnienie się chorego od otoczenia, w rzeczywistości jednak osobą wiążącą innych jest sam chory.
Celem zdiagnozowania agorafobii należy zgłosić się na wizytę do psychologa i/lub do psychiatry. Leczenie odbywa się przede wszystkim w oparciu o psychoterapię oraz farmakoterapię (w zależności od potrzeby i nasilenia objawów chorobowych). Psychoterapia może przebiegać w rożnych formach. W przypadku agorafobii dobre efekty przynosi leczenie poprzez psychoterapię psychodynamiczną, która pozwala dotrzeć do przyczyny i przepracować źródło problemów, co w konsekwencji prowadzi do ustąpienia objawów fobicznych.

Opracowanie: Agnieszka Jabłonowska

Bibliografia
Aleksandrowicz J.W. (2002). Psychopatologia zaburzeń nerwicowych i osobowości. Kraków. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego.
Carson R.C., Buchter J.N., Mineka S., (2006) Psychologia zaburzeń. Vol.1. Gdańsk. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Cierpiałkowska L. (2009). Psychopatologia. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
Seligman, M.E.P. Walker, E.F. i Rosenhan, D.L. (2003). Psychopatologia. Poznań. Wydawnictwo Zysk i Spółka.
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. (1997) Kraków-Warszawa. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius” i Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Tagi: Agorafobia, zaburzenia lękowe, nerwica, fobia.

Kategorie
Tagi

Comments are closed